«ادوارد» چگونه از جمع منافقین جدا شد/ ۳ سال تلاش برای یک مستند

محمدباقر شاهین کارگردان مستند بلند «ادوارد» که به بخش مسابقه ملی یازدهمین دوره جشنواره فیلم مستند ایران «سینماحقیقت» راه یافته است در گفتگو با خبرنگار مهر درباره این اثر گفت: من مستندساز جنگ هستم و قبل از مستند «ادوارد» در عراق، سوریه و افغانستان فیلم هایی تولید کردم از همین رو همیشه دوست داشتم به جنگ از یک زاویه دیگر نگاه کنم و در مستند «ادوارد» هم تمام تلاشم را کردم که به این فضا نزدیک شوم.

وی با اشاره به اینکه شخصیت اصلی این مستند با نام ادوارد در سال ۵۹ برای وطنش می جنگد اما در حال حاضر شرایط به گونه ای شده است که با همه این سختی ها در غربت زندگی می‌کند، افزود: ادوارد شخصی است که در سال ۵۹ یعنی اوایل جنگ و در حالی که مشغول دفاع از کشور بوده است، اسیر می شود و ۹ سال از عمر خود را در زندان های عراق سپری می کند و در مدت اسارت فشارهای زیادی را متحمل می شود. او در همین اثنا و در حالی که از سوی همه فراموش شده بود به سازمان مجاهدین خلق می پیوندد و حدود ۱۲ سال هم به لحاظ ایدئولوژی و تفکر اسیر منافقین می شود.

شاهین با اشاره به چگونگی پیدا کردن ادوارد اظهار کرد: من برای اولین بار ادوارد را در برنامه «به عبارت دیگر» بی بی سی مشاهده کردم و از آنجا سرگذشت زندگی اش مرا درگیر کرد. بعد از چند ماه به جشنواره برلین دعوت شدم و تصمیم گرفتم که هر طور شده ردی از او پیدا کنم و بتوانم او را ببینم به همین ترتیب بعد از پرس و جوهایی که با دوستان فیلمساز و خبرنگارم در شهر کلن آلمان داشتم شماره ای از ادوارد پیدا کردم.

این کارگردان ادامه داد: اولین باری که ادوارد را دیدم متوجه شدم که نمی شود این فیلم را با یک سفر و به تنهایی ساخت به همین دلیل ارتباطم را با او بیشتر کردم و در نهایت این کار نزدیک به سه سال طول کشید.

شاهین بیان کرد: با توجه به اینکه ادوارد در آلمان زندگی می کند تمام فیلمبرداری این اثر در کشور آلمان انجام شد و به طور کلی ما در این فیلم به آسیب های جنگ همچون مهاجرت، اسارت و... نیز پرداختیم.

وی با اشاره به چگونگی ساخت مستند «ادوارد» توضیح داد: همیشه هنگام ساخت یک اثر سوژه هایم جزیی از زندگی من می شوند و اگر این اتفاق نیفتد من شروع به ساخت آن اثر نمی کنم. از همین رو برای اینکه بخواهم نظر مثبت ادوارد را برای ساخت این مستند جلب کنم نزدیک ۲ سال با او گفتگوی اسکایپی می کردم و البته سفرهایی هم به آنجا داشتم.

کارگردان «مالکیه» اضافه کرد: یکی از موضوعات مهمی که در «ادوارد» به آن پرداخته می شود این است که او شخصی از اقلیت های مذهبی است، مساله ای که چندین سال است ما آن را فراموش کرده ایم و به واسطه همین کم توجهی تاکنون تعدادی از این افراد از کشور مهاجرت کرده اند. برای مثال در حالی که ادوارد یک شخص ارمنی بوده که برای این کشور جنگیده و اسیر شده اما فراموش شده است و همه عوامل دست به دست هم داده که او در برهه ای از زمان عضوی از این سازمان تروریستی شود.

شاهین بیان کرد: ادوارد در حال حاضر در کشور آلمان مشغول انتقال تجربه های تلخ و سخت خود از مجاهدین خلق به دیگران و یک فعال علیه این سازمان در اروپا است ولی او حتی در حال حاضر هم در غربتی شبیه به اسارت زندگی می کند.

وی با اشاره به دلایل ساخته نشدن چنین آثاری در طول این سال ها گفت: سینمای مستند سیاسی در این چند ساله در ایران مهجور مانده است چون ما شاهد فیلم هایی بودیم که موضع گیری های جانب‌دارانه داشته اند به همین دلیل کمتر کسی سراغ ساخت چنین آثاری رفته است. نکته دیگری که می توان به آن اشاره کرد این است که در این سال ها فضای کار کارگردانان بسته بوده و نمی توانسته اند همه چیز را بیان کنند به همین دلیل فکر می کنم مستند «ادوارد» جزو معدود فیلم هایی است که شیوه جدا شدن اعضای گروهک مجاهدین خلق را از طریق زندگی شخصی‌شان نشان داده است.

شاهین در پایان ضمن تشکر از تمامی عوامل فیلم گفت: عوامل این فیلم خیلی صمیمانه به من کمک کردند به ویژه بابک حیدری که در تدوین و حامد شکیبانیا که به عنوان مشاور پروژه در همه مراحل من را همراهی کردند.

عوامل فیلم عبارتند از فیلمبردار: محمد حدادی، صدابردار: حسن شابانکاره، طرح و پژوهش علیرضا تلوری، محمدباقرشاهین، مدیر تولید: افسون محمود نژاد، اصلاح رنگ و نور: حمیدرضا فتورچیان، طراح پوستر: علی باقری و تهیه شده در مرکز مستند سوره.