مجله مهر: با شروع ماه محرم استان مازندران هم مانند دیگر مناطق کشور سیاه پوش می‌شود. از جاده‌های ساحلی گرفته یا امام‌زاده‌هایی در جنگلی‌ترین مناطق شهر، حسینیه و تکیه و بقعه‌ها سیاه پوش شده و مردم خود را برای ورود به ماه عزا آماده می‌کنند.
صبح‌خوانی، نخل‌گردانی، مَجمع‌گذاری، کَرب‌زنی، پیرعَلَم، کَرنازنی، عَلَم‌گَردانی، عَلَم‌بندی و جوشی‌خوانی، شام غریبان عاشورا از آداب و رسوم مردم مناطق مختلف استان مازندران است که در ایام محرم و صفر اجرا می‌کنند.
صبح خوانی
آئین سنتی صبح خوانی از مراسم معروفی است که در استان مازندران و گلستان قدمتی ۱۰۰ ساله دارد که البته به مراسم "صبح رو سیاه" نیز معروف است. مراسم صبح رو سیاه، هرساله صبح عاشورا پیش از برآمدن آفتاب در برخی از مناطق استان برگزار می‌شود. این آئین در روستاها و برخی شهرهای مازندران پس از نماز صبح روز عاشورا و پیش از بر آمدن آفتاب برگزار می‌شود.
مرثیه معروف این مراسم، شماتت خورشید است که چرا طلوع می‌کنی؛ در حالی که قرار است امروز حسین (علیه السلام) و فرزندانش به شهادت برسند.
«ای صبح روسیاه، ز چه می‌شوی سفید
امروز حسین فاطمه اینجا شود شهید»
این مراسم تا برآمدن آفتاب ادامه دارد و پس از آن عزاداران جهت صرف صبحانه به خانه‌ها یا تکایای گوناگون می‌روند و پس از آن خود را آماده انجام آئین ظهر عاشورا می‌کنند.
مجمع گذاری
مراسم مجمع‌گذاری و اطعام سنتی در روستای کوهستان شهرستان بهشهر در استان مازندران برگزار می‌شود. همچنین مردم روستای کوهستان بهشهر، هر ساله در دهه اول محرم مراسم مجمع‌گذاری و غذا دادن را برگزار می‌کنند. زنان پس از شنیدن صدای شیپور از گلدسته قدیمی روستا مجمع‌های‌شان را بر سر نهاده و به سمت تکیه راهی شده تا عزاداران را غذا دهند. سپس مابقی غذا را بین فقرا و ایتام پخش می‌کنند.
کرب زنی
کرب زنی از جمله عزاداری‌های اصیل و سنتی مردم مازندران بوده که در حال حاضر کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. کرب، تکه چوبی است تراشیده شده به اندازه‌ای که در کف دست جای می‌گیرد، سطح بیرونی آن صاف و درپشت آن بندی قرار دارد که به پشت دست می‌افتد و با ضرب‌های خاص نواخته می‌شود و با زدن این دو تکه کرب به هم، فرد کرب زن ضرب کرب را از زمین آغاز کرده و به سمت آسمان بالا می‌برد.
پیرعلم
مراسم سنتی پیر علم از حدود ۳۰۰ سال پیش در روستای کلوده از توابع شهرستان محمود آباد در مازندران برگزار می‌شود. در این مراسم که هفتم محرم هر سال علم‌ها با روسری‌های نذری مردم پوشیده و برای روزهای عزاداری آماده می‌شوند. نذر روسری پایه این آئین است که جامه پوشانی علم‌ها نیز با روسری‌های نذری انجام می‌شود. فردی که حاجتی داشته باشد با گرو گرفتن یک روسری از متولی این آئین و توسل به حضرت ابوالفضل (علیه‌السلام)، پس از اجابت شدن حاجتش در سال آیند، باید برای این مراسم علاوه بر پس آوردن آن روسری یک روسری دیگر را برای پیر علم به عنوان ادای نذر بیاورد.
جوشی‌خوانی
مازندران مملو از آداب و رسوم خاص در محرم است که «جوشی‌خوانی» یکی از سینه‌زنی‌های مهم در این روستاهاست که از قدیم در شرق مازندران متداول بوده است، اما امروزه رو به فراموشی است و در کمتر روستایی این سنت دیرین و قدیمی برگزار می‌شود. عزاداران حسینی در شب و روز تاسوعا و عاشورا دور هم جمع شده و در حالی که سینه می‌زنند، یک پای خود را جلو و پای دیگر را به عقب و سپس پای راست بلند کرده و به زمین می‌زنند، به‌صورت حلقه‌ای می‌چرخند و اشعار مداحی را که توسط مداح خوانده می‌شود را تکرار می‌کنند.
نظر شما