به گزارش خبرنگار مهر، در همین زمینه عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با تأکید بر اینکه معنویت و اخلاق مکمل یکدیگر هستند، ارتقاء معنویت را ضرورت و زمینه ای برای رشد اخلاقی عنوان کرد .
ارتقاء معنویت ضرورتی برای رشد اخلاق است
منیره نوبخت عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه منشأ مجموعه اعمال، رفتار و تعاملات فرد موجودیت معنوی هر فردی است، اظهار داشت: با توجه به اینکه انسان ترکیبی از موجودیت مادی و معنوی است، ریشه اعمال و رفتارها و تعاملات فرد در موجودیت معنوی فر است .
وی تصریح کرد: اخلاق برای انسان در واقع نقش تعدیل کننده دارد و موجودیت یا بعد معنوی او در واقع تنظیم کننده رفتار فرد است و موجودیت رفتار انسان را تعدیل می کند، در نتیجه تنظیم رفتار پیش می آید، پس تنظیم رفتار فرد تحت تأثیر اخلاق است.با این تعبیر رابطه اخلاق و معنویت را پیدا می کنیم که نه تنها با هم کاملا مرتبط هستند بلکه تأثیر عمده معنویت از اخلاق است و تأثیر و تأثر متقابل هم وجود دارد. به میزانی که رشد معنوی در وجود فرد شکل گرفت، در واقع با ارتقاء معنویت و رشد معنوی رشد اخلاقی فرد محقق می شود و درجه و مرتبه معنوی انسان بالاتر می رود.
وی با تأکید بر اینکه ما در واقع در جامعه اسلامی معتقد به تأثیر و تأثر فرد و جامعه هستیم، یاد آور شد: این به آن معنا است که هم موجودیت جامعه در موجودیت فرد تأثیر می گذارد و هم فرد فرد جامعه می توانند در موجودیت کلی جامعه تأثیرگذار باشند. در واقع رشد معنوی جامعه عمده تأثر شخصیت معنوی افراد است، ما در جامعه ای موفق می شویم که فرد با اخلاق رفتار متعالی ارتقاء یافته باشد . این ارتقاء فضای معنوی جامعه را تقویت می کند و شک نیست که بیشتر معنویت جامعه از افرد ریشه می گیرد.
عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه اگر روح کلی جامعه به عنوان معنویت در افراد وجود نداشته باشد، جامعه معنایی از نظر معنوی نخواهد داشت. باید افراد رشد یافته ای داشته باشیم و منهای آن یعنی بدون توجه به رشد معنوی در افراد چیزی به نام معنویت نخواهیم داشت. فضای معنوی جامعه متنوع از روح این معنویت خواهد بود. وجه ممیزه یک جامعه دینی بهبود وضعیت معنوی آن جامعه است و مهمترین شاخص برای ارزیابی پیشرفت این جامعه از جوامع دیگر خواهد بود.
معنویت پشتوانه ای برای ارتقاء کرامتهای اخلاقی است
حجت الاسلام عباس اسکندری معاون فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی با بیان اینکه اخلاق موضوعی است که در همه انسانها به طور فطری وجود دارد، اظهار داشت: انسان از درون هم به ارزشهای اخلاقی عشق می ورزد و هم اینکه به دنبال آنها می رود تا آنها را در نهاد و در رفتار و اعمال خود نشان دهد.
وی با اشاره به اینکه گاهی کششهای فطری درونی در جدال با غرایز و شهوات قرار می گیرد و موجب می شود به دلیل مادی بودن انسان این غرایز بر کرامتهای اخلاقی و امور فطری درونی انسان فائق آید، تصریح کرد: افراد دیندار، افراد معنوی و افرادی که با آموزه های وحیانی انس و آشنایی دارند این به کمک کرامتهای انسانی می آید و موجب می شود انسان بر غرایز و شهوات خود فائق آمده و کرامتهای انسانی را رعایت کند.
حجت الاسلام عباس اسکندری با تأکید بر اینکه معنویت به عنوان پشتوانه ای برای کرامتهای اخلاقی انسان به شمار می رود، یاد آور شد: به همین دلیل وجود پیامبر اکرم(ص) از اهداف رسالت بوده است و ایشان می گفتند "من مبعوت شده ام تا کرامتهای اخلاقی انسان را تکمیل کنم" یعنی این کرامتهای اخلاقی در وجود انسان هست، اما من با وحی آمده ام تا به انسان کمک کنم تا به درجات عالی معنوی برسد.
معاون فرهنگی و تبلیغ سازمان تبلیغات اسلامی با اشاره به اینکه معنویت به عنوان پشتوانه و کمک کار اخلاق انسانی است، افزود: انسانهای معنوی به مسائل اخلاق بیشتر پایبند هستند و با پشتوانه معنوی که دارند، دروغ نمی گویند، خلف وعده نمی کنند، در امانت خیانت نمی کنند . اما آنهایی که این پشتوانه را ندارند، در غلبه بر شهوات و غرایز ناتوان تر هستند .
معنویت و اخلاق بر تعاملات و رفتارهای اجتماعی تأثیر دارند
حجت الاسلام حسین ملانوری سردبیر نشریه مبلغان و قائم مقام معاون تبلیغ حوزه علمیه قم با اشاره به مفهوم معنویت و اخلاق اظهار داشت: معنویت ارتباط معنوی انسان با خداست و منظور از اخلاق آداب اجتماعی است. زیرا اخلاق جمع خلق روحیات نفسانی انسان است که درونی بوده و بیرونی نیست. ظهور اخلاق که صفات درونی در بیرون و در اعمال و رفتار انسان تجلی می یابد، شامل اخلاق اجتماعی و فردی می شود؛ بنابراین منظور از اخلاق رفتارهای اجتماعی و آداب و اعمال اجتماعی است .
وی در ادامه به رابطه معنویت و اخلاق اشاره و تصریح کرد: معنویت و اخلاق ارتباطی متقابل دارند، به گونه ای که ارتباط معنوی با خدا بر تعاملات و رفتارهای اجتماعی انسان تأثیر می گذارد. پیامبر اکرم (ص) می فرماید" خداوند فضایل اخلاقی را وسیله ارتباط میان خود و بندگانش قرار داده و برای شما کافی است تا دست به کاری بزند تا او را به خداوند پیوند دهد"، بنابراین اگر انسان اهل معنویت شد، اهل آتش نیست. از این رو می توان گفت که اخلاق اجتماعی و معنویت از یکدیگر جدا نخواهند بود.امام صادق (ع) نیز می فرماید " کسی که به بزرگترها احترام نگذارد و به کوچکترها توجه نکند از ما نیست و اینجا به رفتارها تأکید شده است".
وی با بیان اینکه در طول تاریخ، انسانهای اهل معنویت اخلاقی و دارای رفتارهای اجتماعی خوبی بودند و انسانهایی که اهل معنویت نبودند اخلاقهای اجتماعی خوبی هم نداشتند، اظهار داشت: پیامبران الهی که اهل محبت، خدمت کردن، سلام کردن، مصافحه و بخشش میان مردم بودند، انسانهای الهی و اهل معنا هستند. چون آنچه را خدا فرموده اجرا و رفتارهای خاصی پیدا می کنند. از سوی دیگر انسانهایی که اهل دین نبودند، رفتارهای زشتی چون ظلم، دزدی و خیانت دارند و کسانی هستند که اهل معنا و عرفان نیستند .
معنویت و اخلاق مکمل یکدیگر و ارتقاء بخش کمال هستند
حجت الاسلام ابوالحسن نواب رئیس مرکز مطالعات و تحقیقات ادیان و مذاهب قم با بیان اینکه اخلاق یعنی مجموعه ای از بایدها و نبایدهای رفتاری که انسان انجام می دهد، اظهار داشت: برای اینکه اخلاق انسان محقق شود نیازمند پشتوانه ای است تا بداند آن کار خوب یا بد را انجام دهد. بنابراین نیازمند پشتوانه ای است تا آن را انجام دهد، از سوی دیگر می توان گفت اخلاق مجموعه ای از احکام است یعنی اخلاق در کنار احکام قرار دارد و بخش یا جزئی از آن نیست.
حجت الاسلام نواب با بیان اینکه خداوند متعال بارها و بارها به مسئله خوبی، همسایه، کمال، امر به معروف و نهی از منکر و هدف توصیه کرده، اما عدم انجام آن را مستلزم عذاب اعلام نکرده است، تصریح کرد: از سوی دیگر اخلاق شبیه به مستحبات است که با انگیزه قرب الهی انجام می شود. معنویت پشتوانه اصلی اخلاق است. اگر معنویت کم شود انگیزه اخلاق از دست می رود، اما انسان کارهای نیک را برای ارتقا معنویت انجام می دهد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه انسانهای با اخلاق افراد با معنویتی هستند، همینطور برعکس افراد معنوی با اخلاق هستند، اخلاق و معنویت را مکمل یکدیگر خواند و یاد آور شد: اخلاق به معنای دیگر فطری است، چرا که در هر کجا که باشی از آفریقا تا آمریکا کمک به دیگران پسندیده و زیباست و آزار و اذیت دیگران نیز ناپسند و نادرست است. اخلاق یادگیری نمی خواهد بلکه نیازمند رشد و توسعه است و باید بر آن ارزش گذارده شود.
نظر شما