به گزارش خبرنگار مهر، مراسم گشایش نمایشگاه میراث وقف و دستاوردهای نهاد وقف عصر امروز در موزه ملی ایران با حضور وزیر میراث فرهنگی و رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار شد.
در ابتدای این مراسم جبرئیل نوکنده مدیرموزه ملی ایران گفت: وقف یکی از برترین و پُردوام ترین مظاهر احسان، نیکوکاری، سنت و بزرگ اندیشی زنان و مردانی است که در پهنای تاریخ این سرزمین زیسته اند و در نهایت سخاوت و صداقت گاه از مال خود انفاق کرده و گاهی در حفظ کیان این آب و خاک جان خود را وقف کرده اند و بدین ترتیب میراث ناملموسی از گذشته های بسیار دور شکل گرفته که مایه پویایی و سرزندگی فرهنگ و تمدن غنی ایرانی بوده و واقفان را نیز برای همیشه ماندگار و جاودانه ساخته است.
وی افزود: وقف در عصر حاضر شامل جلوه هایی بدیع و متناسب با زمان است که در کالبدهای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی گسترش یافته و محوری برای توسعه و ایجاد تحولات مثبت و سازنده در زندگی اجتماعی محسوب می شوند. مبحث وقف آنچنان گسترده و میدان بازی است که در کلامی کوتاه نمی گنجد و شاید لازم باشد به یکی از شاخه های آن بسنده کنم.
مدیرموزه ملی ایران ادامه داد: وقف فرهنگی شاید ازمهم ترین و کهن ترین کاربردهای این سنت بی بدیل به شمار آید، که نتایج فرهنگی و آموزشی آن با محوریت عدالت، لایه‌های بالایی تا زیرین جامعه را در بر می گیرد.
وی گفت: وقف فرهنگی که معمولن از جانب دانشمندان، امرا، وزرا و سایر نیکوکاران انجام شده، تا به امروز توانسته گنجینه ای عظیم از آثار فرهنگی منقول و غیر منقول را گردآوری کند که در جای جای این سرزمین پهناور قابل مشاهده هستند.
نوکنده تصریح کرد: مساجد، بقاع متبرکه، کتابخانه، مدارس و دیگر نمونه ها با کاربردهای آموزشی باعث رشد و شکوفایی فرهنگ، تمدن و تکامل انسانی شده اند ودر همین راستا قرآن ها، نسخ خطی، اسناد و دیگر آثار تاریخی فرهنگی به مثابه یادگاری ماندگار، بهترین وسیله انتقال علوم و تمدن از ملت های گذشته به آیندگان هستند.
مدیرموزه ملی ایران خاطرنشان کرد: وقف از یک سو به عنوان یک عمل خیر و در زمره باقیات الصالحات به شمار آمده و از سویی دیگر گنجینه مهمی از میراث فرهنگی را به جا گذاشته که جنبه قداست و امانتش ضمانتی برای میراثبانی صحیح از آن شده است و بدین ترتیب کارکرد آموزشی دیگری از وقف نیز در این جا هویدا شده است.
وی اظهار داشت: گردآوری، نگهداری در شرایط استاندارد و ایمن، پژوهش، معرفی و نمایش این آثار رسالتی است که در نهاد فرهنگی موزه ها معنا می‌یابد و ثمره مهم آن تبدیل میراث وقف به میراث پایدار است، چرا که موزه ها به عنوان پلی میان گذشته، حال و آینده نقش آفرینی می کنند. از همین روی وقف و اهدا از منابع مهم غنی سازی موزه ها به شمار می آیند.
نوکنده گفت: موزه ملی ایران نیز در مقام موزه مادر از این امر مستثنی نبوده و گنجینه مهمی از موقوفات را نگهداری می کند. و در پاسداشت هفته وقف با همکاری سازمان اوقاف و امور خیریه اقدام به برگزاری نمایشگاهی تحت عنوان " میراث وقف " کرده است.
مدیرموزه ملی ایران افزود: این نمایشگاه روایتی از سنت وقف بر موقوفات شامل چهل به علاوه یک اثر است که قدمت زمانی از سده پنجم هجری قمری تا دوره زندیه را در برگرفته و، کهن ترین اثر این نمایشگاه نسخه خطی قرآنی است که بر روی پوست نگارش شده است، بیشتر آثار این نمایشگاه متعلق به مجموعه بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی است. آثار موقوفی این مجموعه که امروزه در ردیف میراث جهانی قرار گرفته و شامل اشیاء متنوعی همچون نسخ خطی قرآنی، اسناد، نسخ خطی و چینی هایی است که امروز تحت عنوان میراث جهانی مجموعه شیخ صفی الدین اردبیلی شهرت خاصی دارند. و این شاید مهم ترین پیام نمایشگاه باشد. از سویی دیگر این مجموعه فرصت مناسبی برای نمایش جلوه هایی از هنر فاخر دوران اسلامی در زمینه های گوناگون خوشنویسی، کتاب آرایی، جلد سازی، فلزکاری و دیگر شاخه های هنری است که در میان این موقوفات قابل بررسی و پژوهش هستند.
وی افزود: این نمایشگاه در صدد است تا نگاه سطوح مختلف اقشار جامعه را به وقف فرهنگی و پیامدهای مهم آن سوق دهد: نخست آنکه با نگاهی کارشناسی شده به این آثار می توان شاهکارهای بسیاری از هنر و تمدن ایرانی را در این مواد فرهنگی جستجو کرد، که حفظ و حراست از آن ها برعهده هر ایرانی است، از طرفی دیگر جلب مساعدت و حمایت مسئولین ذیربط در جهت گردآوری این آثار با هدف تقویت موزه های موجود و در اقدامی ملی تاسیس و راه اندازی موزه وقف را یادآوری می کند.
نوکنده در پایان اظهارات خود گفت: برگزاری این رویداد فرخنده را تبریک می‌گویم و برای بانیان آن از خداوند منان طلب توفیق روز افزون دارم. مجدد از حضور تک تک شما مهمانان ارجمند سپاسگزارم.
پس از نوکنده، حجت الاسلام عادل معاون فرهنگی و اجتماعی سازمان اوقاف و امور خیریه گفت: به بهانه هفته وقف تصمیم گرفتیم آنچه که واقفان در پرتو موقوفات از خودشان به جا گذاشتند بازگو و اطلاع رسانی کنیم و امیدواریم این اطلاع رسانی بهانه ای برای گسترش این سنت حسنه شود.
عادل افزود: تجلیل از اصحاب وقف هم از دیگر برنامه هایی است که برای هفته وقف در نظر گرفته ایم. تاسیس موزه میراث وقف هم در دستور کارمان قرار دادیم تا آثاری که امکان نمایششان وجود دارد در این نمایشگاه ارائه شود.
وی ادامه داد: همچنین نمایشگاهی از دستاوردهای سازمان اوقاف در حوزه شرکت های دانش بنیان به نمایش گذاشته شده که در آن ۱۰ شرکت دانش بنیان که با اوقاف همکاری دارند، حضور یافتند. برگزاری همایش یاوران وقف و برگزاری نشست های تخصصی در حاشیه این نمایشگاهها از دیگر برنامه های هفته وقف است.
همچنین امروز تفاهم نامه ای میان سازمان اوقاف و امور خیریه و وزارت میراث فرهنگی به امضا می رسد که امیدواریم منشاء خیری برای همکاری های مشترک بین این دو نهاد شود.
طالبیان معاون میراثی وزارت میراث فرهنگی و گردشگری در ادامه این مراسم توضیحاتی راجع به تفاهم نامه ای که بین این دو نهاد امضا شد ارائه داد و گفت: هنگامی که تصمیم به آماده کردن این تفاهم نامه گرفتیم متوقف شدیم که ظرفیت های زیادی برای همکاری میان سازمان اوقاف و وزارت میراث فرهنگی وجود دارد. براپایی موزه وقف یکی از این موضوعات است.
در پایان این مراسم حجت الاسلام خاموشی رئیس سازمان اوقاف و امور خیریه گفت: اگر چه می گویند لفظ وقف در قرآن کریم نیامده ولی آیات زیادی راجع به ماهیت وقف در چندین سوره قرآن وجود دارد. سوره حاقه از جمله این سوره ها است.
وی در ادامه با تشریح سوره هایی که به موضوع وقف پرداخته اند، افزود: میراث موقوفات ایرانی- اسلامی در ایران خیلی زیاد است. ما ضمن تبریک به وزارت میراث فرهنگی به خاطر اینکه اخیرا تشکیل وزارتخانه داده در همین جا اعلام می کنیم که هم خانواده اییم و قرابت زیادی بین وقف و میراث فرهنگی وجود دارد. به طوری که بر اساس آمار و ارقام حدود ۸ هزار و ۵۰۰ بقعه ثبت شده در اختیار ما است. همچنین ما دست نوشته ها و وقف نامه های عجیبی داریم که قدمت تاریخی دارند و مربوط به صدها سال پیش هستند. در این باره به کمک میراث فرهنگی احتیاج داریم که به خوبی حفظ شود چون برخی از این نسخه های وقفی منحصر به فرد هستند.
رئیس سازمان اوقاف در ادامه با اشاره به راه اندازی موزه وقف افزود: انشاالله به زودی موزه وقف کلید می خورد. همچنین ما تصمیم گرفتیم به بهانه دهه وقف چهره های جدیدی از وقف نمایش دهیم. به عنوان مثال برگزاری مراسم با حضور شرکت های دانش بنیان یکی از آنهاست. به این ترتیب که ما سعی کردیم به شرکت های دانش بنیان از مرحله میانی به بعد یعنی در جایی که می خواهند تولید انبوه را آغاز کنند مشارکت می کنیم. سعی کردیم در این باره وارد مسیری شویم که به نوعی با تحریم ها هم مقابله کند و بتواند نقش خوبی در معیشت مردم داشته باشد.
وی در پایان خاطرنشان کرد: در همین جا از اندیشمندان و کارشناسان کمک می خواهیم که درباره بعضی از شاخه های جدیدی که قرار است در سازمان اوقاف راجع به آنها کار شود به ما کمک کنند. مثل صندوق وقف پول یا وقف اشتراکی.
حجت الاسلام خاموشی در پایان گفت از وزارت میراث فرهنگی بابت همکاری با این سازمان تشکر می کنم.
در انتهای این مراسم تفاهم نامه میانه حجت الاسلام خاموشی رئیس سازمان اوقاف و علی اصغر مونسان وزیر میراث فرهنگی و گردشگری امضا و نمایشگاه میراث و دستاوردهای وقف افتتاح شد.
نظر شما