به گزارش خبرنگار مهر، نشر آگاه نهمین چاپ کتاب «خاقان صاحب قران و علمای زمان: نقش فتحعلیشاه قاجار در شکل‌گیری روندها و نهادهای مذهبی نو» نوشته احمد کاظمی موسوی را با شمارگان ۳۳۰ نسخه، ۳۰۸ صفحه و بهای ۸۰ هزار تومان منتشر کرد.
چاپ پیشین این کتاب سال گذشته (۱۳۹۹) با شمارگان ۲۲۰ نسخه، ۳۰۸ صفحه و بهای ۵۵ هزار تومان منتشر شده بود. چاپ نخست این کتاب سال ۹۷ با شمارگان ۵۵۰ نسخه و بهای ۳۵ هزار تومان در دسترس مخاطبان قرار گرفت.
فتحعلی شاه قاجار را می‌توان سنتی‌ترین پادشاه ایران دانست که ۳۷ سال بر ایران حکومت کرد. او در مواجهه با علمای دین رفتار عجیبی از خود بروز می‌داد و واهمه‌ای از نفرین آنها داشت. او پیش از ماجرای جنگ دوم ایران و روس مجلسی مشورتی تشکیل داد تا نظر دیگران را جویا شود. در این مجلس بجز علما و درباریان، سیدابوالقاسم خان قائم مقام فراهانی هم حضور داشت. در این مجلس علما بر فتوای جهاد تاکید کردند و درباریان نیز فتحعلیشاه را پیروز میدان می‌دانستند، اما قائم مقام سوال مهمی در این مجلس پرسید و در ادامه سخنی گفت که مشهور تاریخ شد. او گفت که مالیات ایران چند کرور تومان است؟ جواب دادند که ۶ کرور. قائم مقام در ادامه پرسید که مالیات روس‌ها چند کرور است؟ پاسخ دادند که ۶۰۰ کرور و قائم مقام اشاره کرد که جنگ میان ۶ و ۶۰۰ ممکن نیست و باید با روس‌ها از در صلح درآمد. حاضران در مجلس قائم مقام را به داشتن روابط پنهانی با روس٬ها متهم کرده و به شاه گفتند که علما دعا می‌کنند تا لشکری از غیب به کمک ایرانیان بیاید. فتحعلیشاه این سخن را باور و قائم مقام را به خراسان تبعید کرد و شد آنچه نباید پیش می‌آمد.
در کتاب «خاقان صاحب قران و علمای زمان: نقش فتحعلیشاه قاجار در شکل‌گیری روندها و نهادهای مذهبی نو» ذیل چهار سرفصل اصلی از فرآیندهای مذهبی نوپدید و پاره‌ای دگرگشت‌های فرهنگی که در عصر فتحعلی شاه پدید آمده است، گفت‌وگو می‌شود. عناوین فصول چهارگانه کتاب به ترتیب از این قرار است: «برآمدِ یک شاه خودشیفته و روحانیت گرا»، «رابطه فتحعلی شاه با علما و اهل غیب و مکاشفه»، «سلطنت به نیابت از مجتهدان» و «رویکردهای فرهنگی به رغم استبداد و زراندوزی حکومت». سخن پایانی کتاب نیز با سرفصل «تقدس یا تفنن در عین استبداد» ارائه شده است.
نویسنده ابتدا تاریخ زندگی و محیط رشد فتحعلی شاه بازروایی می‌شود. سپس، رابطه فتحعلی شاه با علما و اهل غیب و مکاشفه تحلیل شده است. در ادامه، رویکردها و دستاوردهای فرهنگی این دوره به موازات استبداد و زراندوزی شاهانه ارزیابی می‌شود و در پایان تأثیری که عصر فتحعلی شاه در اخلاق زندگی شهری ایرانیان گذارده، تحلیل می‌شود.
نظر شما